Sinds september 2016 ben ik aan het afstuderen op het onderwerp ‘Voluntourism’ binnen de faculteit Industrial Design aan de TU/e. Naar mijn mening (en natuurlijk flink gefundeerd door experts en literatuur) zou de discussie over dit topic verder moeten gaan dan het bekritiseren van de vrijwilligers of het willen stoppen er van – hoe kan design er voor zorgen dat goed bedoelt vrijwilligerswerk geen negatieve impact heeft?
In stichting Bonfari vond ik al snel mijn bondgenoot; (h)erkennen dat de huidige gang van zaken niet de meeste optimale is en vervolgens invulling geven aan deze zogenaamde ‘need for change’ binnen de wereld van internationaal vrijwilligerswerk.
Tijdens de laatste maanden heb ik door design research inzicht, begrip en gevoel gekregen voor de design context en diens stakeholders. Een belangrijk gedeelte van mijn onderzoek bestond uit een trip naar Gambia afgelopen December. Ik heb 3 weken samen met Simon in Tintinto geleefd en gewerkt. Doordat Simon er inmiddels al ruim 3 maanden zat werd ik binnen no-time weg wijs gemaakt en geïntroduceerd bij de lokale bevolking.
Als advocaat van de duivel zette ik tijdens mijn verblijf voortdurend vraagtekens bij alle vrijwilligers activiteiten en mijn/onze interactie met de lokale bevolking. Dit leverde een achtbaan aan interne debatten op (en externe met Simon). Ook heb ik dit onderwerp eindeloos bediscussieerd met mijn nieuwe Gambiaanse vrienden. Naast dat dit een interessante, leerzame ervaring was, was het ook vermoeiend, vrij irritant en gaat het voorbij aan de essentie van het daar zijn.
Ja, ik ben er inmiddels achter dat ‘goed doen’ een stukkie complexer is dan een waterput uit de grond stampen of tweedehands schoenen uitdelen. Maar bovenal heb ik bijzondere mensen ontmoet, die me een veilig en bijzonder welkom gevoel gaven in ‘donker’ Afrika en me inzicht boden in hun cultuur (en vice-versa). Het continu stil staan bij het feit of iets de juiste manier van helpen is/of er überhaupt geholpen moet worden is voor mij niet waar het verblijf van een vrijwilliger om draait. De unieke ervaring van het leven in een zo andere context/cultuur dan je eigen en het leven met de lokale community. De waarde (impact) van het vrijwilligerswerk is wat mij betreft te vinden in deze interacties.
Het smsje dat ik kreeg terwijl ik op mijn vlucht naar Nederland wachtte slaat wat mij betreft de spijker op zijn kop; “Wish you all the best, just see us as two friends from different backgrounds. May you reach home safe.”